بررسی روند خشکسالی‌های اخیر و تاثیر آن بر وقوع پدیده گرد و غبار در استان آذربایجان شرقی
پذیرفته شده برای پوستر
اصل مقاله (576.88 K)
کد مقاله : 1090-SCWDUST
نویسندگان
مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی، بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری
چکیده
وقوع پدیده گرد و غبار عمدتاً در قلمروهای اقلیمی خشک و نیمه خشک مشاهده می‌شود؛ این پدیده همبستگی خطی و مستقیمی با متغیرهای اقلیمی داشته و امروزه با قبول رخداد تغییر اقلیم، انتظار می‌رود فراوانی و شدت طوفانهای گرد وغبار در کشورهای همچون ایران که در کمربند نیمه خشک قرار گرفته است افزایش یابد. پژوهش حاضر با هدف بررسی روند خشکسالی‌ها و تاثیر آن در وقوع پدیده گرد و غبار در استان آذربایجان‌شرقی انجام شده است. بدین منظور، ابتدا داده‌های مشاهداتی تعداد روزهای همراه با گرد و غبار در ایستگاه‌های سینوپتیک استان در بازه زمانی 30 سال اخیر(1990-2020) تهیه شدند؛ خلاء آماری موجود در سری داده‌ها با استفاده از همبستگی موجود بین داده‌ها تکمیل و در ادامه، با استفاده از آزمون من-کندال وجود روند در سری داده‌های مورد نظر بررسی گردید. تبخیر و تعرق پتانسیل، بیلان آبی و نهایتاً فراوانی و شدت خشکسالی‌های هواشناسی برمبنای روش هارگریوز و در محیط برنامه R محاسبه گردید. تاثیر خشکسالی‌ها بر وقوع پدیده گرد و غبار از طریق آزمون همبستگی اسپیرمن بررسی شده است. نتایج حاصله نشان داد که داده-های روزهای همراه با گرد و غبار در تمامی ایستکاه‌های هواشناسی منتخب استان دارای روند افزایشی در 30 سال اخیر می-باشد؛ هرچند که در برخی از ایستگاه‌های هواشناسی، این روند افزایشی در سطح 05/0 معنی‌دار نیست. همچنین، در سطح کل استان، همبستگی بین تعداد روزهای همراه با گرد و غبار و شاخص خشکسالی SPEI-6 در سطح اطمینان 95% معنی‌دار می-باشد.
کلیدواژه ها
موضوعات